Zorg: wat ons mens maakt

Zorg is universeel. Het raakt ons allemaal, in elke fase van ons leven. Of het nu gaat om het zorgen voor een ziek familielid, het omgaan met schulden of simpelweg zorgen voor jezelf. Het is een van de meest menselijke eigenschappen en een essentieel onderdeel van ons dagelijks leven. Toch kan de druk van zorgtaken, zeker in combinatie met werk, een zware last zijn. Hoe creëer je als werkgever een cultuur waarin zorgtaken gezien en ondersteund worden, zodat collega’s minder snel uitvallen?

De diversiteit van zorgtaken

Zorg is niet te vangen in één definitie. Het kent vele vormen:

• Zelfzorg: iemands eigen mentale en fysieke gezondheid.
• Zorg voor anderen: zoals kinderen, ouderen, partners, vrienden of huisdieren.
• Vormen van zorg: mantelzorg, mentale zorg, fysieke zorg, financiële zorg, et cetera.

Deze zorgbehoeften zijn niet planbaar. Een organisatie die bijvoorbeeld de vrijdag vrijstelt voor zorgtaken, slaat de plank mis: zorg wacht niet op jouw agenda en komt op onverwachte momenten. 

Drie tips om een inclusieve zorgcultuur creëren

Een zorgvriendelijke werkplek vraagt om meer dan praktische regelingen. Het gaat om een cultuur waarin zorg bespreekbaar is en waarin medewerkers zich gesteund voelen, ongeacht hun persoonlijke situatie. Door vaak (kleine) aanpassingen te maken kun je ervoor zorgen dat mensen met energie en voldoening hun werk blijven doen. 

De zorg kun je niet wegnemen. Je kunt wel er samen voor zorgen dat je als team (en organisatie) goed blijft functioneren.

Zorg is ook een thema in de Human Journey-methode. Vanuit dit gedachtegoed kijken we naar de persoonlijke reis die eenieder meemaakt, zoals zorgtaken, en wat ieder individu meebrengt bijvoorbeeld welke achtergrond je hebt of hoe je denkt. Door hier meer aandacht en begrip voor te hebben bouw je voor een werkcultuur waarin je talent behoudt.

Vanuit dit mensgerichte perspectief deel ik drie tips:

1. Ga het gesprek aan
   

Zorg is niet altijd zichtbaar. Collega’s kunnen bijvoorbeeld stress ervaren door mantelzorg of door het hebben van schulden. Het begint met luisteren:

• Stimuleer openheid: Vraag medewerkers wat ze nodig hebben en geef ze de ruimte om (als ze dat willen) te vertellen over hun persoonlijke situatie.
• Flexibele oplossingen: Denk aan mogelijkheden zoals eerder vertrekken, wisselen van diensten, of thuiswerken om zorgtaken mogelijk te maken.
• Individueel maatwerk: Besef dat iedere zorgsituatie uniek is en een persoonlijke aanpak vraagt.

2. Laat voorbeeldgedrag zien 

Leidinggevenden spelen een cruciale rol in het creëren van een zorgvriendelijke werkomgeving. Wanneer zij zelf eerlijk zijn over hun eigen zorgtaken, geven ze medewerkers het vertrouwen om dat ook te doen.

• Wees transparant: Deel je eigen ervaringen met zorg en hoe je dat combineert met werk.
• Maak het normaal: Laat zien dat het oké is om werk en zorg te combineren.

3. Houd rekening met culturele diversiteit

Zorg wordt in verschillende culturen anders beleefd en besproken. Niet iedereen wil over privézaken praten en familiewaarden kunnen sterk variëren.

• Wees sensitief: Houd rekening met medewerkers die minder snel persoonlijke zaken delen.
• Erken verschillende waarden: Begrijp dat zorg voor familie in sommige culturen een centrale rol speelt. Dit kan leiden bepaalde keuzes die gemaakt worden waardoor extra verantwoordelijkheden ontstaan. 

De voordelen van een zorgvriendelijke werkcultuur

Een organisatie die aandacht besteedt aan zorg profiteert op meerdere manieren:

• Minder uitval: Medewerkers voelen zich gesteund en raken minder snel overbelast. Dit zorgt ervoor dat mensen zich minder snel ziekmelden of voor langere tijd uitvallen.
• Hogere betrokkenheid: Ze voelen zich gehoord en gewaardeerd, wat leidt tot meer motivatie.
• Inclusie: Het erkennen van diverse zorgtaken maakt de werkplek toegankelijker voor iedereen. En dit heeft ook een positief effect op hoe jouw organisatie wordt gezien door potentiële medewerkers.

Zorg is niet iets dat we plannen of dat we kunnen vermijden. Het is een fundamenteel onderdeel van het leven. Door als organisatie ruimte te geven aan zorgtaken, help je medewerkers hun werk en privé-kwaliteit hoog te houden. Zorg raakt ons allemaal – laten we er samen menselijk mee omgaan.

Dit artikel is input geweest voor de whitepaper Diversiteit & Inclusie en hoe dat mantel­zorg­ raakt. De whitepaper kun je hier aanvragen.

De foto is gemaakt op de gedenkplaats van mijn overleden vader. Over mijn eigen zorgtaken en impact hiervan kun je meer lezen in deze LinkedIn-post.